Neriman İNAN Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Ana Bilim Dalı “Topluma Hizmet Uygulamaları” dersi Kapsamında Öğr. Gör. Tuncay DEMİRTAŞ rehberliğinde hazırlanmıştır. Akran zorbalığı, çocuğun aynı yaş grubundaki çocuk veya çocuklar tarafından canının yakılması, incitilmesi durumudur. Zorbalığın fiziksel, psikolojik, sözel, cinsel, siber zorbalık olmak üzere birçok türü bulunmaktadır(ÖZBEK, TANERİ, 2022). Zorbalık insanın olduğu her yerde karşımıza çıkmaktadır. Bu durumun okullarda da çok sık karşılaşılan bir problem olması hem aileleri hem öğretmenleri en önemlisi de çocukları oldukça etkilemektedir. Sadece zorbalığa uğrayan ve zorbalığa sebep olan çocukları değil ortamda bulunun tüm çocukları olumsuz etkilemektedir. Akran zorbalığı eğitimin her kademesinde meydana gelebilir ve her yaş grubu için aynı derece de öneme sahiptir. Okullarda en çok karşılaşılan zorbalık türleri sözel ve fiziksel olandır. Sözel zorbalık lakap takma, alay etme, tehdit etme gibi davranışları kapsar. Fiziksel zorbalık ise vurma, itme, eşya çalma, çelme takma gibi davranışlardır. Zorbalık güçlü olanın güçsüz olana uyguladığı şiddettir aslında(ÖZBEK, TANERİ, 2022). Bu sebeple akran zorbalığı her iki taraf içinde en az hasarla çözülmelidir. Akran zorbalığı kesinlikle hafife alınabilecek bir durum değildir. Çünkü bu durum sürekli olarak devam etmekte ve kişide depresyona yol açarak ciddi psikolojik rahatsızlıklara sebep olabilmektedir. Hatta fazla ileri gidilirse intiharla bile sonuçlanabilir.  Böyle bir durumla karşılaşıldığında öğretmen ve ailelere çok fazla sorumluluk düşmektedir. Çocuklar küçük yaştan itibaren birçok konuda kendilerine rol model edinirler ve bu konuda doğru kişinin rol model alınması önemlidir. Bu da çocuğun sağlıklı bir sosyal çevrede yetişmesi ile mümkündür. Bu ortamın sağlanması da oldukça güçtür. Sağlıklı bir ortamın kurulması adına öğretmen-aile-çocuk iş birliği oldukça önemlidir. Zorba kişi ve zorbalığa uğrayan kişi genellikle belli başlı kişilik özellikleri taşımaktadır. Kurban(zorbalığa uğrayan kişi) olarak seçilen çocuklar genellikle içe kapanık, sessiz ve duygusal özelliğe sahip olurlar, zorba kişi ise cesur, sosyal ve öz güvenlidir(YILDIRIM, 2012). Hali hazırda içe kapanık olan çocuklar, akran zorbalığına maruz kalmaları durumunda daha da içine kapanabilirler. Bunun nedeni ise zorba kişi tarafından üzerinde baskı oluşturuluyor olmasıdır. Bu baskı da çocuğun daha da sessizleşmesine neden olur. Sessizleşme sonrasında çevresi ile olan iletişimi olumsuz etkilenir ve yaşadığı olumsuz durumu kimseye anlatamaz hale gelir ve çocuk gittikçe yalnızlaşır. Hatta  çocuk zorbalık yaşamasının kendisinin suçu olduğunu düşünmeye başlar. Okul ortamında yaşanan zorbalıklara gözlük kullanan bir çocuğa arkadaşları tarafından ‘dört göz’ lakabının takılması, çocuğun oyunlarda diğer çocuklar tarafından dışlanması, kendi ödevlerini zorla bir başkasına yaptırmak gibi örnekler verilebilir.  Zorbalığa uğrayan çocukların hem akademik başarısı hem de kişilik gelişimi olumsuz etkilenir(YILDIRIM,2012).Çocuğun zorbalığa maruz kalması durumunda akademik başarası düşer çünkü baskı ve stres öğrenmenin önünde koca bir engel oluşturmaktadır. Ya kişilik gelişimi nasıl etkilenir? Zorbalığa maruz kalan kişi de zorbalık sonrası kişisel özelliklerinde gözlemlenebilir bariz farklılıklar bulunmaktadır. Depresyon, üzüntü, sinirlilik, sürekli endişeli bir ruh hali gözlemlenir(ÖZBEK, TANERİ,2022). Bu özelliklerin görüldüğü çocukların tümünün zorbalığa uğradığından bahsetmek mümkün değildir. Bu özellikler çocuğunuzun kişisel özellikleri de olabilir.   Akran Zorbalığı Konusunda Ailelere Düşen Görevler Nelerdir? Çocuklarınızla okul dönüşü neler yaşadıkları konusunda sohbet etmelisiniz. Çocuğunuza onun her zaman yanında olduğunuzu ve ona yardım edebileceğinizi hatırlatmalısınız. Çocuğunuzu yargılamadan etkili bir biçimde dinlemelisiniz. Eğer çocuğunuzun okulda herhangi bir şekilde zorbalığa maruz kaldığını düşünüyorsanız okulla iletişime geçmeniz gerekmektedir.  Çocuğunuza ‘hayır, istemiyorum’ diyebilmeyi öğretmelisiniz. Bu noktada çocuklarınıza rol model (örnek) olmalısınız. (https://golbasi06.meb.gov.tr/meb)   KAYNAKÇA https://golbasi06.meb.gov.tr/meb  (Erişim Tarihi 18.04.2025) YILDIRIM, R.(2012), Akran Zorbalığı, CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 10, Sayı 2, Ekim. ÖZBEK, TANERİ, Ö. Y.,P. O.,(2022), Çocuklarda Zorbalık Davranışları Kaygı ve Sosyal Kaygı Arasındaki İlişki, ÇAKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 14, Sayı 2, s.s. 211-248.