Günümüzde bireyler, tarihte hiç olmadığı kadar çok sayıda seçenek ve karar verme sorumluluğu ile karşı karşıya kalmaktadır. Sabah kalktığımızda ne giyeceğimizden, işyerinde hangi görevleri önceliklendireceğimize, akşam hangi yemeği yiyeceğimizden, sosyal ilişkilerde nasıl davranacağımıza kadar yüzlerce küçük ve büyük karar, gün içinde zihinsel enerjimizi tüketmektedir. Psikolojide “decision fatigue” olarak tanımlanan karar yorgunluğu, seçenek fazlalığının ve sürekli karar verme baskısının bireyde zihinsel tükenmeye yol açması anlamına gelir. Bilimsel araştırmalar, karar verme kapasitesinin sınırsız olmadığını ortaya koymaktadır. Amerikalı psikolog Roy Baumeister’in öncü çalışmalarında, gün içinde alınan karar sayısı arttıkça kişinin irade gücünde, dikkatinde ve özdenetiminde belirgin bir azalma yaşandığı gösterilmiştir. Bu da hem iş yaşamında performans kaybına hem de özel yaşamda daha sık hata yapmaya yol açar. Karar yorgunluğu yaşayan bireyler, günün ilerleyen saatlerinde daha çabuk öfkelenmekte, sağlıksız beslenme tercihlerine yönelmekte veya ertesi gün pişmanlık duyacak tüketim kararları alabilmektedir. Karar yorgunluğu yalnızca bireysel bir sorun değil, aynı zamanda toplumsal düzeyde de etkileri olan bir olgudur. Modern tüketim kültürü, bireylerin önüne sürekli yeni alternatifler sunarak özgürlük hissi uyandırırken, gerçekte daha fazla kaygı, tatminsizlik ve tükenmişlik üretmektedir. “Daha iyi bir tercih yapma” baskısı, bireylerin mevcut kararlarından tatmin olmalarını zorlaştırmakta; bu durum yaşam doyumunu düşürmektedir. Son yıllarda depresyon, anksiyete ve tükenmişlik sendromundaki artışın ardında, sürekli seçim yapmaya zorlayan bu yaşam tarzının da rolü vardır. Peki, çözüm nedir? Öncelikle kabul edilmelidir ki seçenek bolluğunu tamamen ortadan kaldırmak mümkün değildir. Ancak önceliklendirme, sadeleşme ve karar yönetimi becerileri geliştirilebilir. Günlük rutinlerin belirli ölçüde otomatikleştirilmesi zihinsel enerjiyi korumak açısından oldukça etkilidir. Örneğin, iş kıyafetlerini haftalık planlamak veya yemek tercihlerinde belirli standartlar oluşturmak, küçük kararların yarattığı zihinsel yükü azaltır. Daha kritik kararlar için günün erken saatleri tercih edilmelidir, çünkü bilimsel veriler zihinsel kapasitenin sabah saatlerinde daha yüksek olduğunu göstermektedir. Bireysel düzeyde uygulanabilecek stratejiler şunlardır:             •Önceliklendirme: Günün en önemli kararlarını belirlemek ve enerjiyi bunlara ayırmak.             •Rutinleştirme: Sık tekrarlanan kararları basitleştirmek, otomatik hale getirmek.             •Değer odaklı seçim: Kararları kısa vadeli faydalar yerine uzun vadeli hedefler ve kişisel değerler doğrultusunda değerlendirmek.             •Dijital detoks: Gereksiz bilgi akışını azaltmak, sürekli uyarıcı bombardımanından zihni korumak.             •Zaman yönetimi: Karar verme süreçlerini parçalara ayırmak, her şeyi aynı anda düşünmeye çalışmamak. Kurumsal düzeyde de iş yerlerinin bu konuda sorumluluğu vardır. Çalışanlara gereksiz seçenek dayatmamak, karar süreçlerini netleştirmek, açık yönergeler sunmak ve iş yükünü dengeli dağıtmak karar yorgunluğunu azaltır. Ayrıca, yöneticilerin çalışanlarına mola ve esneklik tanıması, zihinsel enerjiyi yeniden toplama fırsatı verir. Sonuç olarak, karar yorgunluğu modern çağın görünmez ama giderek etkisi artan sorunlarından biridir. Bireysel düzeyde bilinçli tercihler yapmak, toplumsal ve kurumsal düzeyde ise sadeleşmeyi ve önceliklendirmeyi teşvik eden yaşam modellerini benimsemek; hem ruh sağlığımızı hem de yaşam kalitemizi güçlendirecektir. Unutulmamalıdır ki doğru kararların ön koşulu, her şeyden önce sağlıklı bir zihin, dengeli bir yaşam ve değerlerle uyumlu bir yolculuktur.